ZADAR

Zadar to główne miasto północnej Dalmacji. W IX w. p.n.e. tereny dzisiejszego starego miasta zamieszkiwało ilirijskie plemię Liburnów. W średniowieczu Zadar miał status wolnego miasta. W X w. miasto uznało władzę zwierzchnią królów chorwackich. Następnie w mieście panowali kolejno Wenecjanie i Turcy, przyczyniając się do upadku jego świetności. Dalmacja wraz z Zadarem została przyłączona do Cesarstwa Au-stro-Węgierskiego i pozostawała w nim prawie przez cały wiek XIX, a w latach 1918-1943 znalazła się pod rządami włoskimi. Po bombardowaniach, przeprowadzonych przez lotnictwo brytyjskie i amerykańskie, miasto zostało odbudowane. Na szczęście zachowano oryginalny plan ulic, starano się także harmonijnie połączyć nowe budownictwo z tym co pozostało ze starego miasta.

Zadar ponownie przeżywał ciężkie chwile w listopadzie 1991 r., gdy jugosłowiańskie rakiety spadły na stare miasto. Pomimo długotrwałego ostrzeliwania przez Serbów miasto nie ucierpiało zbytnio, ale na niektórych budynkach nadal widać ślady kul. Serbowie zostali odparci przez armię chorwacką w czasie ofensywy w styczniu 1993 r. i Zadar na powrót stał się bezpiecznym miastem.

Chociaż nadal gdzieniegdzie widać jeszcze ślady konfliktu, wąskie, kamienne uliczki wyłączone z ruchu kołowego tętnią życiem, a Zadar znowu jest fascynującym miejscem na wakacyjną włóczęgę. Wspaniale fortyfikacje z XVI w. chronią miasto od strony lądu, wzdłuż zatoki biegną wysokie mury, a pomiędzy nimi kryje się zaskakująco dużo uroczych zakątków. Zadar słynie z likieru wiśniowego maraschino.

Orientacja

Dworzec autobusowy i kolejowy leżą obok siebie, 15 min piechotą na południowy wschód od zatoki i starego miasta. Narodni trg stanowi centralny punkt miasta. Ulica Zrinsko-Frankopanska biegnie od obu dworców na północny zachód wprost w kierunku zatoki. Z dworca autobusowego do portu kursują autobusy oznaczone „Poluotok”.

Informacja

Biuro Croatia Express znajduje się na ulicy Siroka. Przedstawicielem American Express jest agencja turystyczna Atlas (Branimirova Obala 12, tel.31439] mieszcząca się po drugiej stronie mostu dla pieszych przy zatoce, na północny wschód od Narodnego trgu.

Rozmowy telefoniczne można przeprowadzać na poczcie głównej przy ul. Zrinsko-Frankopanskiej 8 (codz. 7.00-20.00). Numer kierunkowy do Zadaru b023.

Zwiedzanie

Główne obiekty zasługujące na zwiedzanie położone są w okolicach okrągłego kościoła św. Donata, bizantyjskiej budowli z IX w. zbudowanej na ruinach rzymskiego forum. W lecie odbywają się tutaj wieczory muzyczne (koncerty muzyki renesansowej i wczesnobarokowej). Naprzeciwko kościoła, w klasztorze Benedyktynów, znajduje się wspaniałe Muzeum Sztuki Sakralnej (zamkn. pn.) z bogatymi zbiorami relikwiarzy i malarstwa religijnego.

Pochodząca z XIII w. romańska katedra św. Anastazji nigdy do końca nie została odbudowana po zniszczeniach, jakie miały miejsce w czasie II wojny światowej. Wznoszący się o kilka ulic dalej klasztor Franciszkanów jest zachowany w dobrym stanie. Warto obejrzeć wielki, romański krzyż w skarbcu za zakrystią.

Można zajrzeć też do Muzeum Archeologicznego (zamkn. pn.) naprzeciwko kościoła św. Donata i Muzeum Etnograficznego. Dużo ciekawsze jest Muzeum Narodowe, mieszczące się tuż za Bramą Morską. W tym imponującym muzeum historycznym znajdują się makiety miasta z różnych okresów oraz stare malarstwo i przedmioty, pochodzące z wykopalisk w wielu miastach nadmorskich. Ten sam bilet wstępu uprawnia do wejścia do miejscowej galerii sztuki. Większość muzeów jest nieczynna w zimie, a podpisy pod eksponatami są tylko w języku chorwackim.

Wycieczki zorganizowane

Wszystkie agencje turystyczne w mieście udzielają informacji o rejsach wycieczkowych na piękne wyspy Kornatu (codz., 40 $, w tym obiad i kąpiel w morzu lub słonym jeziorze). Ponieważ jest to jedyny sposób, aby zobaczyć 101 nagich, niezamieszkanych wysp, wysepek i klifów, warto wydać pieniądze na tę podróż. Czasami wycieczki są odwoływane z powodu złej pogody. Informacji udziela Kvarner Express przy Kraljice Elizabete Kotromanić, Croatia Express przy Śiroka ulica i Sunturist. Statki płynące na Kornati odpływają z przystani w pobliżu hotelu Zagreb.

Imprezy cykliczne

Do największych, dorocznych imprez należą targi miejskie (VII i VIII), Festiwal Piosenki Dalmatyńskiej (VII i VIII), Wieczory Muzyczne w kościele św. Donata (VIII) i Festiwal Muzyki Chóralnej (X).

Noclegi

W Zadarze może być trudno o znalezienie noclegu bez wcześniejszej rezerwacji. Być może działa już kemping w Punta Bajlo (tel.22336). W razie problemów wyjściem z sytuacji może być pojechanie do miejscowości Borik, oddalonej o kilka kilometrów na północny zachód (autobusy z Zadaru kursują tam co 30 min).

Kempingi – Zaton (tel.64444), usytuowany obok piaszczystej plaży, 16 km na północny zachód od Zadaru, czynny jest od V do IX. Bliżej Zadaru, bo tuż przy plaży w Borik, znajduje się Autocamp Borik (tel.23677).

Schroniska młodzieżowe – Schronisko młodzieżowe Borik (Obala Kneza Trpimira 76, tel.443145) położone jest nad brzegiem morza, kilka kilometrów na północny zachód od miasta. Wcześniejsza rezerwacja jest wskazana.

Kwatery prywatne – Można je rezerwować wcześniej w biurach: Kompas (tel.433380) przy ul. Śirokiej, Kvarner Express (tel.24864), przy Kraljice Eliza-bete Kotromanić lub Marlin Tours (tel.23599), obok Atlasu. O pomoc można też zwrócić się do Turistićkiej Zaje-zdnicy czyli miejscowego biura informacji turystycznej przy Smiljanicia 1.

Za nocleg w dwuosobowym pokoju w sezonie zapłacić trzeba około 20 $.

Hotele – Jedyny czynny hotel w mieście to hotel Kolovare (ulica Boże Perićicia, tel.433022), 200 m od dworca autobusowego (50 i 76 $ za pokój jedno-i dwuosobowy). Jedzenie jest tutaj dobre, można też korzystać z basenu i wydzielonej plaży.

Hotele Novi Park (tel.22177) i Borik (tel.332151), są o 25% tańsze niż Kolovare.

Gastronomia

W Zadarze jest wiele miejsc gdzie można dobrze zjeść. Godna polecenia jest samoobsługowa restauracja Samoposluzivanje mieszczącą się w pasażu przy Nikole Matafara 9 (czynna 7.00- 21.00, dania gorące od 3 $). W restauracji Dalmacija, na końcu Kraljice Elizabete Kotromanić, zjeść można dobrą pizzę, spaghetti, dania z ryb, oraz spróbować miejscowej kuchni.

Dobra jest też Restaurant Basket na rogu Obala Kralja Tomislawa i ulicy Marka Marulicia, na południowo-wschodnim krańcu zatoki.

Najlepsze bary w mieście to Central Kavana na ul. Śirokiej i Bife Agava na ulicy Jurja Barakovicia 6, niedaleko placu Narodni Trg.

Rozrywka

W kasie Teatru Narodowego przy ul. Siroka można kupić bilety na imprezy kulturalne, reklamowane na plakatach wywieszonych na zewnątrz kasy.

Podróż

Pociąg i autobus – Z Zadaru codziennie odjeżdża pociąg do Zagrzebia (11 godz., 12 $) z przesiadką w Kninie. Autobusy jeżdżą do Zagrzebia (320 km), Rijeki (228 km), Splitu (158 km), Mostaru (301 km) i Dubrownika (393 km, 4 dziennie, 16 $).

Promy

Bieżące informacje o połączeniach promowych do Włoch można uzyskać w agencji Jadroagent przy ulicy Natka Nodila, mieszczącej się w murach miejskich.

W biurze Jadrolinija (Liburnska obala 7, tel.24343) w porcie udzielają informacji dotyczących rejsów promów lokalnych, można też na miejscu kupić bilety.

Raz w tygodniu przez cały rok pływają promy z Zadaru na Mali Lośinj (6 godz., 8 $), a także do Puli (8 godz., 9,30 $). Do Zadaru zawijają też 2 razy w tygodniu promy kursujące między Rijeką i Dubrownikiem (21 $ do Rijeki, 23 $ do Dubrownika).

Statkiem Manna popłynąć można do Wenecji (2 tygodniowo, 14,5 godz., 48 $) i Puli (4 tygodniowo, 7,5 godz., 19 $). Towarzystwo Jadrolinija obsługuje linię promową do Ankony (3 tygodniowo, 6 godz., 40 $).

W poniedziałki i soboty pływa prom do Zaglavia na wyspie Dugi Otok. Można się tam wybrać na całodniową wycieczkę (w inne dni nie ma połączenia powrotnego do Zadaru). Przyjemna może być też przejażdżka promem z Zadaru do Silby i z powrotem, z 5 przystankami na mniejszych wyspach (9 godz. w obie strony). Najkrótsza wycieczka morska to przejazd łodzią wiosłową przez zatokę z Liburskiej Obali do falochronu Maraska (0,20 $).