Do Dalmacji (Dalmacija) należy 375 km chorwackiego wybrzeża adriatyckiego, pomiędzy Zatoką Kvarnerską a Zatoką Kotorską, oraz nadbrzeżne wyspy. Ostre, poszarpane łańcuchy Alp Dynarskich tworzą wysoką na 1500 m barierę oddzielającą Dalmację od Bośni, przerwaną tylko w dwóch miejscach: przez kanion rzeki Krk w Kninie i dolinę Neretwy w Mostarze. Przez obie doliny biegną linie kolejowe. Po ostatnim okresie lodowcowym część nadbrzeżnych pasm górskich została zatopiona, tworząc takie same wysokie wyspy, jak te spotykane w Zatoce Kvarnerskiej. Głębokie, osłonięte przesmyki pomiędzy wyspami stanowią raj dla żeglarzy.
W miastach, takich jak Zadar, Szybenik, Trogir, Split, Hvar, Korćula i Dubrownik zabytki historyczne leżą w otoczeniu uderzająco pięknych, nagich szczytów, zielonych dolin i czystego morza. Podróż promem ze Splitu do Dubrownika należy do największych atrakcji w Europie. W winnicach Dalmacji powstaje połowa chorwackiego wina. Ciepły prąd morski płynący na północ wzdłuż wybrzeża sprawia, że klimat Dalmacji jest łagodny – ciepły latem, a wilgotny zimą. W Dalmacji jest znacznie cieplej niż na Istrii czy w Zatoce Kvarnerskiej, można się tu kąpać w morzu aż do końca września. To prawdziwy śródziemnomorski raj.
Dalmacja niestety bardzo ucierpiała w czasie wojny w byłej Jugosławii. Szczególnie dotyczy to Zadaru i Dubrownika, które przeżyły ciężki ostrzał artyleryjski na przełomie lat 1991 i 1992. Pociski spadały także na Szybenik i Split. Zniszczenia materialne w większości już naprawiono, a region jest całkowicie bezpieczny, ale niektóre hotele, restauracje czy muzea mogą być zamknięte. Z drugiej strony, rekompensatą za te niedogodności jest ogromna życzliwość wobec turystów. Ludzie zwykle chętnie opowiadają o swych przeżyciach z lat 1991-1992, a takie bezpośrednie relacje niewątpliwie nadają podróży zupełnie nowy wymiar.
Promy Jadroliniji nadal pływają uroczą trasą wzdłuż wybrzeża z Rijeki do Dubrowniku. Do Zadaru, Trogiru, Splitu, Hvaru, Korćuli i Dubrownika można bez problemu dostać się autobusem lub statkiem. Z czasem niewątpliwie znowu zrobi się tu tłoczno, ale póki co można się zachwycać zabytkowymi miasteczkami z kamienia i przepięknym wybrzeżem prawie w samotności.
Historia
Plemiona iliryjskie osiedliły się tutaj ok. 1000 r. p.n.e., a w IV w. p.n.e. przybyli Grecy, którzy założyli kolonie na Korćuli, Hvarze i w Salonie. Kiedy interesy Iliryjczyków i Greków zaczęły być sprzeczne, nastąpiła interwencja rzymska i po 74 latach wojen, w 155 r. p.n.e. Rzymianie podporządkowali sobie Dalmację. W Zadarze, Salonie i Splicie zachowały się ruiny rzymskich budowli. Obecni mieszkańcy są potomkami słowiańskich plemion, które osiedliły się tutaj w VI w.
Średniowieczna Dalmacja znajdowała się pod rządami Wenecji i Chorwacji. W 1409 r. Wenecjanie zakupili Dalmację od Ludwika Neapolitańskiego, króla węgiersko-chorwackiego. Kraj pozostał pod ich panowaniem aż do 1797 r., do czasu zdobycia Wenecji przez Napoleona. W większości miast na wybrzeżu widać wyraźne wpływy włoskie, co stanowi kontrast z wpływami tureckimi w miastach położonych o kilkadziesiąt kilometrów w głąb lądu. Dzięki zabiegom dyplomatycznym Dalmacja w końcu przypadła Austrii i pozostała pod jej rządami do 1918 r.
W 1915 r. Wielka Brytania i Francja obiecały północną część Dalmacji Włochom, w zamian za przystąpienie do I wojny światowej. Po wojnie ustalono, że Włochom przypadnie Istria, Cres, Lośinj, Zadar i Lastovo, a (ugoslawii pozostała część kraju. W 1941 r. Mussolini zaanektował całą Dalmację, ale w 1947 r. Dalmacja została formalnie oddana Jugosławii wraz z terytorium, które Włochy otrzymały od Austrii w 1920 r.